Tropische verrassing in een winterhard jasje

De naam camelia zegt je misschien niks, maar toch kennen we deze plant allemaal. Er is zelfs een wereldberoemd familielid dat in elk huishouden is te vinden. Dat zijn de gedroogde bladeren van de Camellia sinensis, de theeplant. Een ander familielid, de Camellia japonica – ook wel camelia of Japanse Roos genoemd – is een populaire tuinplant met een glanzend groen blad in de winter. Wat deze plant met zijn tropische uiterlijk zo bijzonder maakt, is dat het een winterbloeier is.

Camelia’s zijn groenblijvende, langbloeiende struiken en kleine bomen met donkergroene, glanzende, lange bladeren. De roosachtige bloemen zijn schitterend, groot en opvallend, soms wel 12 centimeter in doorsnee. De kleur varieert meestal van wit tot paars en rood. De Camellia japonica ‘Lady Campbell’ bijvoorbeeld heeft grote, goed gevulde, helderrode bloemen. Veel cameliasoorten bloeien langdurig van februari tot mei, maar er zijn ook winterharde herfstbloeiers: de geurende, dubbelbloemige roze Camellia 'Ashton's Ballet' heeft haar bloeiperiode in oktober tot december. De helderroze grootbloemige Camellia 'Sugar’ bloeit van november tot in januari.

De juiste plek

Camelia is oorspronkelijk een bosheester en heeft daarom een voorkeur voor licht zure grond. Liefst humusrijk. Door haar tropische uiterlijk heb je de neiging om voorzichtig met de camelia te zijn en haar te verwennen met een beschut plekje. Dat is op zich niet verkeerd, maar niet iedere beschutte plek is geschikt. Camelia verdraagt bijvoorbeeld geen plek tegen een muur op het zuiden, terwijl je juist zou denken dat dit ideaal is. De knoppen moeten namelijk koel blijven om zich te openen. Een plaatsje in de halfschaduw heeft duidelijk de voorkeur. Zoek in ieder geval een plekje waar geen vroege ochtendzon komt. Als de knoppen te snel opwarmen na een nachtvorst kunnen ze afvallen.
Geef je tuin een extra bloemenboost door aan de voet van de camelia bijvoorbeeld longkruid (Pulmonaria), kerstroos (Helleborus niger) of sneeuwklokjes te planten. Die bloeien in dezelfde periode als de camelia.

Verzorging

De camelia groeit lekker langzaam, zo’n 15-20 centimeter per jaar. Beperk de snoei, na de bloei, tot enkele uitstekende takken en laat de plant verder met rust. Hou in de zomer de aarde vochtig. Halverwege de zomer kun je de plant bemesten met kaliumrijke mest, om daarna even goed te sproeien. Gebruik hiervoor geen kraanwater, maar regenwater of ontkalkt water. Camelia’s zijn geen kalkliefhebbers.
De tuinplant houdt niet van koude wind en kan vorstschade oplopen bij aanhoudende matige of strenge vorst. Dek de camelia dan af met ademend materiaal.

De camelia als kuipplant

De cameliasoorten die niet helemaal winterhard zijn, doen het prima in een pot. Zet die wel bij vorst binnen op een koele en lichte plaats, bijvoorbeeld een schuur. In plaats van de camelia regelmatig te verpotten, kun je beter iets vaker voeden of eens per jaar de bovengrond verversen met humus. In de herfst geef je de plant een keer per week water en in de winter nog maar een keer per maand. In de lente voer je het dan weer langzaam op.

Leuk om te weten

• Er bestaan zo’n tachtig soorten camelia, allemaal afkomstig uit het Verre Oosten.
• Camelia kleurt je tuin, balkon of terras al vroeg in het jaar terwijl de meeste planten en bomen dan nog bezig zijn om in het blad te komen.
• Lage temperaturen zijn op zich niet schadelijk voor de camelia. Deze groenblijvende balkonplant moet zelfs eerst vorstprikkels krijgen voordat ze weer als een van de eerste tuinbloemen in het vroege voorjaar kan bloeien.
• Tip: Camellia japonica wortelt erg oppervlakkig. Schoffel dus niet vlak onder de plant.
• Van een ander familielid van de camelia (Camellia oleifera) worden de zaden verwerkt tot (enorm dure) olie. Deze olie wordt in Oosterse landen gebruikt om mee te koken, maar staat ook bekend om de cosmetische werking. De olie bevat anti-oxidanten, zorgt voor bescherming van de lichaamscellen, de versterking van het immuunsysteem en voor een goede voeding van huid en haar.
• Vorstschade kan ervoor zorgen dat de camelia haar bladeren verliest. Geen paniek, in de loop van het jaar zal de plant weer herstellen. Zeker als je haar kunt verhuizen naar een beschutte plek.