Heesterharmonie tussen de struiken

Met de woorden heesters en struiken wordt tegenwoordig precies hetzelfde bedoeld: een groep planten met verhoutende takken die vaak al dicht bij de grond of vanuit de grond vertakken. Of ze ’s winters groen blijven of hun blad verliezen maakt niet uit. Als ze een duidelijke stam hebben, noemen we het geen heesters of struiken, maar bomen.

De meeste heesters of struiken worden niet hoger dan 3 à 4 m. Er zijn honderden soorten en duizenden prachtige kweekvormen van heesters voor de tuin. Heesters vormen samen met bomen de blijvende basis van een rijke, groene tuin. Hier willen we enkele schitterende voorjaarsbloeiende soorten noemen. In april bloeien onder andere: De prachtige krentenboompjes (Amelanchier), de judasboom (Cercis), dwergkweeën (Chaenomeles), schijnhazelaars (Corylopsis), het peperboompje (Daphne), Forsythia, winterjasmijn (Jasminum nudiflorum), magnolia’s, Mahonia, (sier)appel (Malus), Pieris, sierkersen (Prunus), vroege Rhododendron, Ribes, wilgen (Salix), vlier (Sambucus), Skimmia, Spiraea, sneeuwballen (Viburnum), maagdenpalm (Vinca) en blauweregen (Wisteria).

Speciale aandacht voor:

De brem (Cytisus). De vroegst bloeiende brem (april-mei) is de bladverliezende Cytisus × praecox, een kruising tussen twee wilde bremsoorten uit het Middellandse-Zeegebied. Een winterharde plant uit subtropische voorouders, die bloeit met roomkleurige, later gele bloemen die enorm sterk geuren. Heerlijk kruidig; een echte zonvakantiegeur! Daarnaast zijn er tientallen cultivars van de bezembrem (C. scoparius) met een weelde aan gele, bruine, oranje, rode en witte bloemen. Prachtplanten voor zon en humusrijke grond.
Seringen (Syringa) kent iedereen, al was het alleen maar van de verrukkelijke bloemengeur van deze bladverliezende heesters. Ze bloeien tussen midden mei en half juni met grote trossen paarse, lila, roze, rode, witte enz. bloemen. Snoei na de bloei zorgt dat de bloemen ieder jaar op neushoogte blijven komen (anders worden de struiken 5 m hoog). Ook deze struiken houden van zon en humusrijke, goed doorlatende grond.
Weigelia (wetenschappelijke naam Weigela, zonder ‘i’). Sierlijke, niet-wintergroene struiken (2,5 m hoog) met overhangende takken die vanaf mei wekenlang bloeien met een overdaad aan roze, witte of rode, trompetvormige bloemen. Er zijn tientallen prachtige soorten en cultivars om uit te kiezen. Weigela praecox (bloeit roze met gele vlekken) geurt het sterkst. Voor zon en voedzame grond.
Al deze soorten combineren heel goed met andere heesters en met elkaar.

TIP
Alle genoemde soorten worden in pot of container gekweekt. Die kunt u het hele jaar door (dus ook nu) prima planten. Maak het plantgat wat groter dan de kluit. Verbeter de grond in het gat met compost. Maak de buitenste wortels van de kluit iets los. Plant even diep als de struik in z’n pot stond. De grond in het gat bijvullen en goed rond de wortels aandrukken. Royaal water geven.

Waar de woorden heester, struik en boom vandaan komen

Deze namen stammen alledrie uit het Germaans. In boom (bôm, baum) zit het woord voor ‘balk’ (Engels: beam). Van een boom kun je immers een balk maken. Heester komt van ‘heister’ wat jong boompje betekende (dat woord zei eeuwen geleden dus nog niets over de vertakking) en met struik werd in de middeleeuwen juist een afgebroken of geknotte tak of hakhout bedoeld (struic, strûk, strauch). Om door ‘struikgewas’ heen te komen, moest je takken afbreken en met takken werd van alles gemaakt en gebouwd.

Tuintips voor april

• Het is volop zaai- en planttijd.
• Wintergroene heesters en coniferen planten en verplanten, ook druiven nu planten.
• Onkruid wieden.
• Plaats plantensteunen bij hoge vaste planten.
• De grond tussen de planten mulchen (met compost).
• Gazon bemesten en maaien, eventueel nog herstellen.
• Vroeg bloeiende struiken direct na de bloei snoeien.
• Planten onder glas al tegen fel zonlicht beschermen.