City gardening: een hippe trend

Stadstuinieren is tegenwoordig een trend. De verticale tuin vormt een hippe oplossing voor balkons. Je ziet ze bij trendy restaurants en zelfs op vliegvelden. Groene daken die vlinders aantrekken en schaduw bieden, komen steeds meer voor. Maar ook de stadsmoestuin is erg in trek, met als doel: meer woongenot, een beter leefklimaat in de wijk en extra recreatieruimte dichtbij. Want ook de stadsmens heeft een groene omgeving nodig om zich goed te voelen.

Sommige dingen blijven een waarheid als een koe: een groene wijk is een fijne wijk, luieren in de natuur is heerlijk ontspannend, een groenere stad is een schonere stad. Feit is ook dat planten de luchtkwaliteit verbeteren omdat ze fijnstof verwijderen. Dat je dat allemaal kunt bereiken met je kleine stadstuintje of balkon, zal voor sommigen nog best een verrassing zijn. Ook jij kunt, met relatief weinig werk, de waarde van je huis en je omgeving een boost geven.

Microtuintjes

Zelfs geveltuintjes dragen ‘hun steentje’ bij, daarom stimuleren veel gemeentes dit. Een geveltuin kleurrijker maken, is niet alleen leuk en makkelijk, het kost ook nog eens weinig tijd. Een klimplant neemt bijna geen ruimte in, een lang bloeiende struik kleurt een saaie muur en zorgt voor verkoeling in de zomer. Laat de beperkte ruimte vooral geen belemmering zijn om te kunnen genieten van je eigen groen. Als je ze een klein steuntje geeft om te klimmen, start het seizoen in april al met Clematis alpina en Clematis macropetala en eindigt met winterjasmijn (Jasminum nudiflorum) die vanaf eind november tot in maart bloeit. Zo heb je altijd kleur op je balkon.

Als het iets groter mag

Balkons en patio’s worden vaak gebruikt voor de opslag van huisraad of fietsen. Veel leuker is het om hier eetbare kruiden, groenten en fruit te kweken. Sowieso is het uitzicht stukken beter: met groen valt er wat te genieten. Een verticale tuin staat garant voor een mooie groene muur, jaarrond planten, en hun eventuele opbrengst. Je kunt bijvoorbeeld een groentetafel aanleggen op je balkon. We zien ook steeds meer gebouwen met groene daken in de stad en dat is niet voor niks. Zelfs een klein met groen bekleed schuurdakje kan al bijdragen aan de biodiversiteit in de stad. Vogels en insecten kunnen hier nestelen en foerageren. Muurpeper, vetkruid, huislook, bieslook en steenanjer zijn op zo’n plek helemaal in hun element.

Stadsmoestuin

Op veel plekken richten stadsbewoners samen moestuinen in: op braakliggende terreinen, in lege gebouwen, in borders, parken en speeltuinen, en zelfs op daken wordt groente verbouwd. Als elk plat dak in Amsterdam zou worden ingericht als moestuin, zou de stad zelfvoorzienend kunnen zijn voor groente, kruiden en kleinfruit. Je kunt ook groenten verbouwen in de tuin van je drukbezette buurman die er zelf niet aan toekomt. Er zijn zelfs bedrijven met een moestuin. Hoe leuk is dat: planten en zaaien in de moestuin van je baas! Een heel charmant initiatief is de generatietuin: een tuin waarin ouderen samen met kinderen uit de buurt tuinieren. Zij verbouwen groenten en fruit, zaaien kruiden en bloemen, oogsten en eten uit hun tuin. Een gezellige manier van kennisoverdracht.

En nu jouw ‘tuin’

Het aantal vierkante meters maakt dus niet uit; voor groen heb je weinig ruimte nodig. Niet iedereen wil echter elke dag in z’n tuin werken. Dat hoeft ook niet, als je het slim aanpakt. Gebruik bijvoorbeeld bodembedekkers, dan heeft onkruid weinig kans om te woekeren en de grond houdt z’n vocht vast. Op zonnige plekken plant je bijvoorbeeld het stekelnootje (Acaena buchananii), kruipende Phloxen of vetkruid (Sedum).
Op droge schaduwrijke plekjes zijn lelietje-van-dalen en de elfenbloem geschikt. Het lelietje-van-dalen (Convallaria majalis) met zijn heerlijk geurende, witte bloempjes in de lente, breidt zich uit vanuit de wortels. De polvormende, geel bloeiende elfenbloem (Epimedium  perralchium) blijft ’s winters groen.

Heel veel soorten vaste planten zijn geschikt voor vochtige, koele, schaduwplekken. Denk bijvoorbeeld aan diverse soorten Hosta, de fors groeiende Kaukasische vergeet-mij-niet, maar ook de meeste soorten nieskruid (Helleborus), waartoe de ’s winters bloeiende kerstroos behoort.
Een heel bekende en bruikbare schaduwplant is het longkruid (Pulmonaria). Door de pasteltinten komen deze rijkbloeiers goed tot hun recht op schaduwplekken.

Hou je van verrassingen?

Dan zijn er een aantal vaste planten die zichzelf gemakkelijk uitzaaien. Je kunt ze overal in de tuin tegenkomen, en dat zorgt ieder jaar voor een ander tuinbeeld. Zulke ‘zwervers door de tuin’ zijn bijvoorbeeld vrouwenmantel, Karpatenklokje, lupine, kaasjeskruid en Prunella.
Zet tussen al die bodembedekkers een paar struiken die weinig onderhoud vragen en niet te groot worden. Als je er groenblijvende struiken bij kiest, is je tuin ook in de winter nog leuk.

En die waarheid als een koe? Een groene wijk is een fijne wijk om in te wonen. Een huis met een groene tuin is – behalve dat je ervan geniet – al snel meer waard. Zeker als de rest van de buurt net zo enthousiast is als jij en mee gaat doen.
Wil je meer weten over de waarde van groen voor je tuin of voor de openbare ruimte in je gemeente? Kijk dan op de poster 'Groen, het kapitaal voor gemeenten en haar inwoners'. Hier zie je allerlei voorbeelden van wat de waarde van groen is voor je omgeving.

Beelden zijn beschikbaar gesteld door de stad Antwerpen